چگونه میتوان ملک بدهکار را در مشهد توقیف کرد؟
- طلبی از فردی دارم. آیا می‌توانم ملک او را به جای طلبم توقیف کنم؟
- چگونه می‌توانم ملک بدهکارم را توقیف کنم؟
- برای توقیف ملک بدهکارم چه فرایندی را باید طی کنم؟
- چگونه می‌توانم ثابت کنم که بدهکارم ملکی دارد تا بتوانم آن را توقیف کنم؟
فایده: رابطه طلبکار و بدهکار از مسائلی است کهاز قدیم الایام موردبحث بوده
چرا که یکی از طرق ارتباط اجتماعی بین افراد این است که آنها بتوانند بههرنحوی مانند معامله،
خرید و فروش، قرض و . با یکدیگر ارتباط داشته باشند.
در اینگونه ارتباط ها، وجود طلبکار از یک سو و وجود بدهکار از سوی دیگر امریطبیعی است.
در آموزه های اسلامی همواره از بدهکار حمایت شده است و
افراد منع شده اند از اینکه بر فردیکه توانایی مالی ندارد، فشار بیاورند.
احادیث زیادی وجود دارد که همواره بر طلبکاران امر کرده
تا در صورت نداشتن توانایی مالی، بربدهکار خرده نگیرند و به او فرصت بدهند
چرا که تفکر بر این اساس بوده که فرد بدهکاری که پرداخت دینش با تاخیر بوده،به احتمال زیاد
توانایی مالی نداشته و الا به موقع دینش را پرداخت می کرده است.
اما با توجه به گسترش روابط و پیشرفته شدن جوامع، این تفکر مورد تامل قرارمیگیرد
چرا که اولا، در دنیا امروزی تاخیر درپرداخت دین به معنای توانایی مالی نداشتن بدهکار نیست،
چون بسیاری از بدهکاران به عمد و برای فرار از دین، پرداخت را به تاخیر میاندازند
یا اموال خود را به دیگران منتقل میکنند. در اسلام همانطور که از بدهکار معسر حمایت شده،
در مقابل بدهکار متمکنی را که به عمد دینش را به تاخیر می اندازد
یا از آن فرار می کند، مورد نکوهش و حق الناس بر عده وی قرار داده اند.
دوما، بنای روابط امروزی، اعتماد است. وقتی شخصی مالی را می فروشد
یا پولی را قرض می دهد، به طور قطع به آن وجه نیاز دارد،
بنابراین، حتی اگر فرض کنیم که بدهکار عمدی در به موقع برنگرداندن پول ندارد،
چنانچه تاخیر در پرداخت دین رخ بدهد،روابط تجاری به خطر می افتد
چون طلبکار ممکن در زمان مقرر شدهوعده آن وجه را به شخص دیگری داده باشد
(یعنی خود بدهکار محسوب می شود) و چنانچه بدهکار پول را سر موعد مقرر نپردازد،
به همین منوال در دیون بعدی نیز تاخیر می افتد. در این صورت، اعتماد، که زمینهساز روابط تجاری است،
به مرور ازبین می رود. وقتی اعتماد ازبین برود، روابط تجاری کاهش می یابد
و در این صورت زندگی افراد مختل میشود چرا که نمی توانند نیازهای خود را به دست می آورند.
بنابراین، باید تا جایی که امکان دارد، راهکارهایی پیش بینی شود
تا بتوان در موعد مقرر دین را پرداخت کرد و چنانچه بدهکار توانایی مالی ندارد،
از محل دیگری چون ضمانت، توقیف اموال و . اقدام کرد.
تعریف: یکی از این راه های جایگزین، توقیفاموال می باشد.
با توقیف اموال، بدهکار- که صاحباموال است- از تصرف در آنها ممنوع می شود
یعنی دیگر اختیار ملک و اموال خود را ندارد تا زمانی‌که درمورد آن تصمیم‌گیریشود.
فرایند: اموال به دو دسته تقسیم می شوند: اموالمنقول مانند خودرو و اموال غیرمنقول مانند ملک،
زمین و . . گرچه هر دو دسته اموالقابل توقیف هستند- البته اسثتنا نیز وجود دارد-
اما در هر یک از این دسته از اموال، فرایند توقیف فرق دارد.
در اینجا ما به توضیح اموال غیرمنقولمیپردازیم.
برای توقیف اموال غیرمنقول از دو طریق میتوان اقدام کرد:
1. دادگاه، 2. اجرایثبت
1. دادگاه: دادگاه صلاحیت عام دارد یعنی چنانچه دعوایی را نتوان ازطریق مراجع دیگر پیگیری‌کرد،
دادگاه صلاحیت رسیدگی به آن را دارد.در اینجا اگر بدهکار مالی نداشته باشد
یا بدان دسترسی نداشته باشد و طلبکار اسنادی چون چک، سفته و مانند آنها رانداشته باشد،
باید برای وصول طلب خود از طریق دادگاه اقدام کند.
2. اجرای ثبت: اداره ثبت نهاد اجرایی دارد که از طریق آن میتوان به جای بدهیبدهکار،
ملک او را توقیف کرد. اما انجام اینکار نیازمند این است که پیشینه ثبتی ملک بررسی شود؛
یعنی باید ابتدا بررسی کنیم که آیاملک به نام مالکی ثبت شده است یا خیر؟
3 حالت وجود دارد:
1- ملک ثبت شده: منظور ملکی است که به نام مالک(بدهکار) ثبتشده است.
دراین‌صورت چون بدهکار مالک است، میتوان از ملک او بدهیش را پرداخت نمود.
(قانون ثبت اسناد و املاك، مواد 22 و 46ـ48)
در این حالت دایره اجرا از اداره ثبت وضعیت ملک را استعلام می کند
و چنانچه ملک ثبت شده باشد، اقدام بهتوقیف آن می کند.
اداره ثبت پس ازاعلام توقیف از طرف دایره اجرا، مراتب را در دفتر املاك قید نموده و
به قسمت اجرا اطلاع مىدهد و مطابق ماده 99 قانون اجراى احكام مدنى، قسمت اجرا باید
توقیفمال غیرمنقول را با ذكر شماره و پلاك و مشخصات ملك به طرفین و اداره ثبت محل اعلامنماید.
قسمت اجرا باید فورا به بدهکار ابلاغ کند که ملک وی توقیف شده است.
2- ملک در جریان ثبت: منظور ملکی است که هنوز فرایند ثبت آن به نام بدهکارتکمیل نگردیده است
و در حال انجام است. در این صورت، توقیف ملك در دفتر "املاك بازداشتى"و
در پرونده ثبتى قید مىگردد و دایره اجرا را در جریان قرار مىدهد.( ماده 100قانون اجرای احکام مدنی)
3-ملک ثبت نشده: منظور ملکی است که هنوز نام مالکی برای آن مشخص نشده است.
در این صورت می توان از دو طریق آن رابه عنوان مال بدهکار توقیف کرد:
1- بدهکار در آن تصرف مالكانه داشته باشد، منظور این است که بدهکار هر کاری که درآن ملک کرده است به خاطر نفع خودش بوده است. مثلا خانه را نقاشی کرده است به حسابخودش.
به موجب نظریه شماره 7926/7 مورخ 1/12/1377 اداره حقوقى دادگسترى، تصرف مالکانه بدهکار را می توان از طریق تحقیقمحلی، شهادت شهود و اقرار کتبی یا شفاهی اثبات نمود.
2- بدهکار به موجب حكم نهایى مالك شناخته شده باشد،مثلاً، مهمانخانه هاى كه شخص در میان
راه ساخته و هنوز به ثبت نداده است، چون عملاً مدتها از آن استفاده مىكرده
و در آنتصرف دارد قابل بازداشت است.
قانوناجراى احكام مدنى در ماده 101 در این رابطه مقرّر مىدارد: توقیف مال غیرمنقولى
كه سابقه ثبت ندارد به عنوان مال محكومٌ علیهوقتى جایز است كه محكومٌ علیه در آن
تصرف مالكانه داشته باشد و یا محكومٌ علیه بهموجب حكم نهایى مالك شناخته شده باشد.
در موردى كه حكم بر مالكیت محكومٌ علیه صادر شدهولى به مرحله نهایى نرسیده باشد،
توقیفمال مزبور در ازاى بدهى محكومٌ علیه جایز است، ولى ادامه عملیات اجرایى
موكول بهصدور حكم نهایى است.»
منبع :
کتاب مبسوط در ترمینولوژى حقوق ، محمّدجعفر جعفرى لنگرودى
قانون ثبت
قانون اجرای احکام مدنی
درباره این سایت